Οι στενότερες σχέσεις που έχουν αναπτύξει τελευταία Ελλάδα και Κύπρος με το Ισραήλ και τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου ερμηνεύονται από ευρωσκεπτικιστές και προς την Ευρώπη εχθρικά διακείμενους σαν απαρχή μίας τάσης απομάκρυνσης/αυτονόμησης των δύο χωρών από την Ε.Ε. λόγω της χλιαρής στάσης αυτής απέναντι στην αυταρχική Τουρκία.
Αυτοί όμως ξεχνούν πόσο απαραίτητη είναι η ΕΕ για την οικονομική ευημερία, το εμπόριο και την ανάπτυξη Ελλάδος και Κύπρου. Συγχρόνως ξεχνούν και τις παραδοσιακές σχέσεις που είχαν οι δύο χώρες με τον Αραβικό Κόσμο. Η ρήξη των σχέσεων Τουρκίας και Ισραήλ μετά από την απόφαση της Τουρκίας να στηρίξει με κάθε μέσον την Χαμάς την δεκαετία του 2010 οδήγησε, ορθώς, την ελληνική και κυπριακή πολιτική να αναζητήσουν διαδρόμους επικοινωνίας και στενότερες σχέσεις με το Ισραήλ. Σε αυτό βοήθησε σίγουρα η στάση της ΕΕ απέναντι στις επιθετικές κινήσεις της Τουρκίας στην περιοχή.
Με την ανακάλυψη φυσικού αερίου στη λεκάνη Λεβαντίνης, η Ελλάδα, το Ισραήλ και η Κύπρος ενώθηκαν για να εκμεταλλευτούν τους πόρους και να ξεκινήσουν ένα φιλόδοξο έργο για την αποστολή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Έκτοτε προσχώρησαν και άλλα έθνη. Η τριμερής συμμαχία, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, έχει εμβαθύνει ώστε να περιλαμβάνει στρατιωτική συνεργασία και κοινές προσπάθειες πίεσης στην Ουάσινγκτον. Η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και αρκετών αραβικών χωρών έχει προωθήσει περαιτέρω αυτήν τη διαδικασία.
Το Ισραήλ και οι πέριξ αυτού αραβικές χώρες ανησυχούν για την τουρκική επιθετικότητα στην περιοχή και τις νεο-οθωμανικές φιλοδοξίες της. Οι συνεχείς παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και των κυπριακών υδάτων από την Άγκυρα οδήγησαν σε εκκλήσεις από Αθήνα και Λευκωσία για κυρώσεις της ΕΕ έναντι της Τουρκίας. Ωστόσο, οι Βρυξέλλες, που προσέχουν τη στενή – ως επί το πλείστον οικονομική - συμμαχία μεταξύ της Γερμανίας και των Τούρκων, ακολούθησαν προσωρινά μόνο μια συμβολική κίνηση. Ακόμη και η Γαλλία, ένας πρόσφατος υποστηρικτής των ελληνοκυπριακών εδαφικών δικαιωμάτων, πήρε μια σχετικά ήπια στάση στο θέμα των κυρώσεων – για την ώρα.
Ισραήλ και Αραβικός Κόσμος – ειδκά μετά από το θέμα της ανόδου των αδελφών μουσουλμάνων στην Αίγυπτο και τους πολέμους σε Συρία και Λιβύη – έχουν νοιώσει στο πετσί τους τί σημαίνει εχθρική και αυταρχική Τουρκία. Οι Βρυξέλλες όμως για την ώρα αγνοούν επίμονα την τουρκική απειλή στην Ανατολική Μεσόγειο, την διπλοπρόσωπη πολιτική της τακτική όπως και την άγνοιά της για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την εμμονή με το παλαιστινιακό ζήτημα.
Έτσι σήμερα βλέπουμε οι στρατηγικές επιλογές Ελλάδος και Κύπρου να ευρύνονται. Οι στρατιωτικοί δεσμοί έχουν γίνει βασικό στοιχείο της ελληνο-ισραηλινής και της ελληνοαραβικής συνεργασίας. Η Ελλάδα έστειλε συστήματα Patriot για την προστασία των πετρελαιοπηγών της Σαουδικής Αραβίας, ενώ τα ΗΑΕ έστειλαν μαχητικά αεροσκάφη στην Ελλάδα για να συμμετάσχουν σε ένα κοινό αεροπορικό γυμνάσιο. Η Αίγυπτος συμμετέχει σχεδόν κάθε χρόνο με την Ελλάδα και την Κύπρο σε κοινές ναυτικές ασκήσεις και το Ισραήλ συμφώνησε πρόσφατα να ανοίξει ένα κοινό κέντρο εκπαίδευσης πτήσεων στην Καλαμάτα με την Ελλάδα. Η Ιερουσαλήμ θα μισθώσει επίσης αεροσκάφη στην Αθήνα για άμυνα στα σύνορα. Εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν την απειλή έναντι της Τουρκίας και αποφάσισαν τις κυρώσεις για την αγορά των ρωσικών συστημάτων S-400.
Σε αυτές τις εξελίξεις δεν πρέπει κανείς να ξεχνάει και τις σχέσεις Ελλάδος και Ινδίας. Το 2019 η Ινδία ήταν τιμώμενη χώρα στην ΔΕΘ. Μαζί με τις εμποροοικονομικές σχέσεις η Ελλάδα, αναγνωρίζοντας τον σημαντικό περιφερειακό ρόλο της Ινδίας, ορθώς κοιτάζει προς αυτήν την μεριά χαράζοντας μία νέα γεωπολιτική στρατηγική. Αυτή θα περιλαμβάνει τις αραβικές χώρες, την Ινδία, το Ισραήλ, την Κύπρο, την Ελλάδα και τη Γαλλία σε μια νέα συμμαχία Μεσογείου-Μέσης Ανατολής ώστε να αντιμετωπίσει αποφασιστικά το δίκτυο των συμμάχων που έχει δημιουργήσει η Τουρκία με το Πακιστάν, το Αζερμπαϊτζάν και τους Τούρκους αδελφούς της στην Κεντρική Ασία.
Πρέπει και η Ε.Ε. να καταλάβει με τον καιρό τον σημαντικό ρόλο της Ελλάδος και της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο και την πέρα αυτής γεωπολιτική περιοχή, να στηρίξει τέτοιες περιφερειακές συμμαχίες και να σταματήσει να χαϊδεύει μία Τουρκία που δεν έχει φιλικές σχέσεις με κανέναν από τους γείτονές της εκτός Αζερμπαϊτζάν και έχει αναδειχθεί σε κεντρικό ταραχοποιό σε Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική και Κέρας της Αφρικής.
Η ανάπτυξη σχέσεων στενότερης φιλίας, συνεργασίας και συμμαχίας δύο μελών της Ε.Ε. με τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου μόνον θετική μπορεί να είναι για την Ευρώπη και την σημασία της στην χάραξη μελλοντικών γεωστρατηγικών πολιτικών, οικονομικών συνεργασιών και περιφερειακών συμμαχιών.
